Zajmowanie się osobą starszą z problemami w zakresie widzenia to zawsze trudne zadanie. Na szczęście dzięki odpowiedniemu podejściu nie jest niewykonalne. Jak opiekować się osobą starszą z problemami z widzeniem lub całkowicie niewidomą?

Decydując się na pracę opiekunki ludzi w podeszłym wieku trzeba liczyć się z faktem, że nasz podopieczny może być również osobą cierpiącą z powodu znacznego niedoboru w zakresie widzenia lub też być zupełnie niewidomy. Z tego też powodu warto zapytać o to już podczas podejmowania zlecenia. Opieka nad seniorem z takim schorzeniem wymaga bowiem nie tylko znajomości procedur pielęgnacyjnych, ale także specjalnego podejścia i umiejętności wspomożenia seniora w wykonywaniu codziennych czynności, w których potrzebny jest wzrok.

Nasze rozważania na temat opieki nad seniorem z problemami ze wzrokiem powinniśmy zacząć przede wszystkim od sprecyzowania różnicy pomiędzy osobami ociemniałymi, słabowidzącymi i niewidomymi. Taka wiedza pozwoli nam dostatecznie dopasować zakres działań wspierających seniora w wykonywaniu codziennych czynności.

Osoba niewidoma – jak sprawować opiekę

Za osobę niewidomą uznaje się kogoś, kto stracił wzrok przed ukończeniem piątego roku życia. Nie reaguje ona zatem na żadne bodźce wzrokowe, chociaż niektórzy niewidomi zachowują poczucie światła i są w stanie odróżnić dzień od nocy, zlokalizować źródło światła lub zauważyć ruch ręki tuż przed twarzą. Wiele takich osób jest przyzwyczajona do wykonywania codziennych czynności metodami bezwzrokowymi. Oznacza to, że taka osoba jest w stanie samodzielnie o siebie zadbać: umyć się, ubrać, przygotować sobie posiłek, a nawet zrobić zakupy w pobliskim sklepie. Wszystkie te aktywności nie sprawiają problemu pod warunkiem, że przedmioty lub meble znajdują się ciągle w tych samych miejscach.

Osoba ociemniała

Człowiek, który określony został jako ociemniały stracił wzrok po piątym roku życia. Przyczyny jego utraty w takich przypadkach są różne: jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej, retinopatia, stwardnienie rozsiane, nowotwór mózgu, zaćma, itp. Powodem takiego stanu rzeczy mogą być również zdarzenia losowe, na przykład wypadki. Trzeba pamiętać, że ludzie, którzy nagle utracili wzrok wraz z jego brakiem tracą poczucie bezpieczeństwa. Ponadto brak jednego zmysłu sprawia, że chory izoluje się od rodziny i znajomych, a sama choroba powoduje, że nagle pojawiają się problemy z wykonywaniem podstawowych czynności.

Sprawując opiekę nad takim podopiecznym opiekunka powinna przede wszystkim starać się pokierować nim w taki sposób, aby stopniowo mógł odzyskać sprawność oraz niezależność. W takich przypadkach warto również skierować się do wszelkiego rodzaju organizacji, które wspierają osoby niewidome, ociemniałe oraz słabowidzące – mają one możliwość wyedukowania zarówno opiekunkę, jak i pacjenta co do możliwości odbycia szkoleń z zakresu samodzielnego wykonywania codziennych czynności. A dodatkowo pomogą w doborze oraz zakupie wszelkiego rodzaju urządzeń i pomocy ułatwiających życie.

Opieka nad seniorem słabowidzącym

Osoba słabowidząca to taka, która pomimo noszenia okularów korekcyjnych ma problem z wykonywaniem podstawowych czynności wzrokowych. Ich wypełnienie możliwe jest jedynie za wykorzystaniem pomocy rehabilitacyjnych. Z tego też powodu sprawowanie opieki nad taką osobą przypomina tę, której doświadcza osoba ociemniała. Oznacza to, że opiekun lub opiekunka powinni pomagać seniorowi w wykonywaniu każdej czynności dnia codziennego. Idealnie jeśli podopieczny słyszy, w jaki sposób sprawujący opiekę opisuje wykonywanie każdej czynności, ponieważ wtedy podopieczny będzie czuł się bardziej komfortowo.

Dobrym pomysłem jest również zaznajomienie go z rozkładem mieszkania oraz rozmieszczeniem wszystkich przedmiotów w domu. Oczywiście, obowiązkowo każda rzecz powinna mieć swoje stałe miejsce po to, aby senior mógł bez problemów odnaleźć ją samodzielnie. W przypadku, kiedy trzeba jednak zmienić położenie danego przedmiotu, należy bezzwłocznie o tym powiadomić podopiecznego. Jeśli senior korzysta z chodzika lub do podnoszenia się wykorzystuje drabinkę, powinny one znajdować się zawsze w jego pobliżu.

Jedzenie oraz spacery

W porach posiłków dobrze jest opisać podopiecznemu to, co znajduje się na jego talerzu. W takich przypadkach zazwyczaj wykorzystuje się metodę zegara, w której omawia się położenie wszystkich elementów posiłku zgodnie z ruchem wskazówek zegara, opisując co znajduje się na jakiej godzinie.

Wybierając się na spacer trzeba pamiętać o zachowaniu ostrożności. Najlepiej jeśli podopieczny złapie opiekuna za ramię w taki sposób, aby to opiekun znajdował się o pól kroku dalej. Wtedy to on napotka na przeszkodę jako pierwszy i będzie mógł pomóc seniorowi z pokonaniem jej, a nie odwrotnie. Koniecznie trzeba wtedy używać prostych i jasnych sformułowań.

Opieka nad seniorem z problemami w obrębie wzroku nie jest standardowa, ale w wielu przypadkach podobna do tej sprawowanej nad osobami widzącymi. Odpowiednie zachowanie oraz zachowanie szacunku sprawią, że będzie komfortowa dla obu stron.