Opieka nad seniorem wiąże się nie tylko z wykonywaniem obowiązków takich jak sprzątanie czy gotowanie, ale również przemyślaną organizacją czasu wolnego. Nie można spodziewać się, że osoba starsza przez cały czas będzie zajmowała się sama sobą lub po prostu włączyć telewizji, ponieważ ciągłe wykonywanie jednej czynności może odbić się na jej zdrowiu. Jak zadbać o kondycję psychiczną i fizyczną seniora w czasie wolnym?

Dostosowanie rozrywek do indywidualnych potrzeb

Przed zaplanowaniem konkretnych aktywności należy uwzględnić indywidualne potrzeby i możliwości osoby starszej. Dużym ograniczeniem w wykonywaniu niektórych czynności może być jej stan zdrowia. Problemy z poruszaniem się, demencja, słaby wzrok czy słuch wpływają na wykluczenie części opcji. Warto także wziąć pod uwagę przyzwyczajenia i zainteresowania seniora, by nie zmuszać go do robienia niechcianych rzeczy. Najlepiej na początku pracy z daną osobą obserwować ją i przeprowadzić rozmowę, dzięki czemu można poznać jej nawyki z przeszłości, dowiedzieć się, czy lubi wypoczynek bierny czy aktywny oraz czy jest typem indywidualisty czy osoby, która często potrzebuje towarzystwa.

Aktywność fizyczna

Warto przekonywać seniora do prostej aktywności fizycznej, nawet jeśli nie jest jej fanem. Ruch uelastycznia mięśnie i kości, dzięki czemu poprawia koordynację. Ponadto podnosi poziom endorfin i wpływa na lepsze samopoczucie, wzmacnia odporność, ułatwia zasypianie, dotlenia organizm, a także opóźnia procesy starzenia się (wpływa więc na oddalanie lub spowalnianie postępowania demencji). Aktywności muszą być dostosowane do zdrowia seniora, więc dobrze jest skonsultować tę kwestię z lekarzem. Dla osób sprawnych dobrym rozwiązaniem są spacery, lekka gimnastyka lub basen. Warto zachęcać do wykonywania wokół siebie czynności pielęgnacyjnych i pomocy w pracach domowych – dzięki temu senior poczuje się potrzebny, co również przekłada się na lepsze samopoczucie.

Rozmowy

Rozmawianie z osobą starszą może pomóc w opóźnieniu starzenia się umysłu. Opowiadanie o sobie, swojej przeszłości, rodzinie i znajomych, a także przeglądanie starych albumów przynosi obopólne korzyści dla seniora i opiekunki. Osoba starsza ćwiczy pamięć sięgając wspomnieniami do minionych wydarzeń, natomiast opiekunka poznaje ją lepiej, tworzy z nią więź i może lepiej dostosować do niej inne aktywności. Uniwersalnymi tematami rozmów z nową osobą mogą być też ostatnio obejrzane w telewizji filmy lub programy oraz zasłyszane audycje radiowe. To podstawa do późniejszego przejścia do innych tematów.

Gry i zabawy

Świetną rozrywką dla obydwu osób mogą być rozmaite gry – planszowe lub karciane. Senior wciąż może nabywać nowych umiejętności poznając kolejne typy rozgrywek. Warto wspólnie rozwiązywać krzyżówki, sudoku, układać domino, grać w scrabble czy państwa-miasta. Ten typ aktywności można wykonywać niezależnie od pogody. To doskonały sposób na pobudzenie szarych komórek. W przypadku osób z demencją lepiej postawić na proste zabawy, np. poszukiwanie dwóch takich samych obrazków czy układanie puzzli. Jeśli gry nie znajdują się w domu podopiecznego, warto poprosić o nie jego rodzinę. Senior może denerwować się, jeśli coś nie będzie szło po jego myśli, dlatego należy wykazać się cierpliwością. Można zaoferować pomoc, lecz nie rozwiązywać zadań za niego, ponieważ w walce z demencją wykonywanie tego typu ćwiczeń jest konieczne.

Prace manualne

Seniorzy często interesują się wykonywaniem ozdób, potrafią rysować, wyszywać czy robić na drutach. Warto zachęcać ich do tych aktywności. W zależności od pory roku można zasugerować stworzenie jesiennych lub świątecznych dekoracji. Jeśli podopieczny jest bardziej zaangażowany w tego typu czynności, warto zaproponować mu robienie biżuterii, ozdabianie wazonów, ramek do zdjęć lub decoupage. Prace artystyczne pobudzają prawą półkulę mózgową i są świetną opcją dla osób w pierwszym stadium demencji. Seniorzy poczują dumę, gdy wykonane przez nich dekoracje ozdobią domy bliskich.

Gotowanie

Osoby starsze nierzadko posiadają rozwinięte umiejętności kulinarne. Gotowanie, pieczenie ciast, ozdabianie ciasteczek czy lepienie pierogów mogą być ich pasją. Warto je do tego zachęcać, towarzyszyć w wykonywaniu czynności i chwalić. Dzięki temu wzrośnie ich poczucie własnej wartości i możliwe będzie zbudowanie lepszej relacji.

Nauka

Uczyć można się w każdym wieku. Jeśli senior jest sprawny i otwarty na nowe wyzwania, można nauczyć go np. korzystania z komputera. Warto pokazać mu zasady pisania i formatowania tekstu, tworzenia prostych obrazków czy korzystania z Internetu. Można również spróbować nauki najbardziej przydatnych zwrotów w nowym języku. Dobrą opcją jest też zainteresowanie się ofertą zajęć dla seniorów w okolicy. Może to pomóc w poznaniu nowych osób i pasji. Kontakty towarzyskie z osobami w podobnym wieku są bardzo ważne.

Czytanie i muzyka

Czytanie jest dobrą alternatywą dla oglądania telewizji. Jeśli senior nie jest w stanie robić tego samodzielnie, warto czytać mu na głos. Treści mogą być potem świetnym tematem do rozmowy. Ulubiona muzyka podopiecznego wpłynie na niego kojąco, relaksująco i pomoże obniżyć poziom agresji w trudniejszych momentach.