Opieka nad seniorem to bardzo wymagająca i odpowiedzialna praca. Osoby starsze, z racji wieku narażone są na szereg chorób i schorzeń, w których ważna jest odpowiednia pomoc i pielęgnacja. Opiekunowie często są wyczuleni na wszelkie zmiany skórne swoich podopiecznych. Jak wyglądają i co mogą sygnalizować prezentujemy poniżej.

Najczęstsze zmiany skórne u seniorów

Z wiekiem, skóra seniorów narażona jest na liczne zmiany, stany zapalne czy podrażnienia. Powodem może być nieodpowiednia pielęgnacja lub choroba, z którą boryka się osoba starsza. Do najczęstszych zaliczyć możemy:

Plamy wątrobowe

Plamy wątrobowe, inaczej nazywane plamami starczymi lub plamami pigmentacyjnymi, mogą pojawić się u osób w każdym wieku. Najczęściej spotkać je możemy na skórze dłoni, twarzy, szyi, nogach czy ramionach. Występują w postaci małych, brązowych plamek. Wyglądem można przyrównać je do pieprzyków. Ich obecność wskazuje na starzenie się skóry. Często pojawiają się w związku z przyjmowaniem niektórych leków moczopędnych, leków na ciśnienie czy cukrzycę. Istnieją zabiegi umożliwiające ich rozjaśnienie, jednak z uwagi na brak zagrożenia dla zdrowia, stanowi to tylko aspekt estetyczny.

   2. Naczyniaki starcze

To zmiany nowotworowe o łagodnym charakterze i podłożu genetycznym, objawiające się czerwonymi punktami na ciele. Tworzą się, gdy naczynia krwionośne nie pracują prawidłowo. Występują głownie na twarzy, szyi, dłoniach, czyli wszędzie tam, gdzie skóra jest cienka i delikatna. Przyczyn powstawania naczyniaków jest wiele. Należą do nich między innymi:

  • choroby
  • zmiany hormonalne
  • niewłaściwa dieta
  • dolegliwości wątrobowe
  • stres

Naczyniaki nie stanowią bezpośredniego zagrożenia życia, jednak wskazana jest ich obserwacja. Diagnostyka tej zmiany skórnej jest bardzo prosta. Wymaga wizyty u specjalisty gdy dojdzie do krwawienia bądź swędzenia.

 3.  Zakażenia drożdżakowe

Zakażenia drożdżakowe, inaczej nazywane drożdżycą lub kandydozą, to zmiany skórne wywołane przez grzyby z rodzaju Candida. Rozwinąć się mogą w obrębie skóry, paznokci i błon śluzowych. Narażone na nie są osoby starsze, ze względu na choroby przewlekłe takie jak cukrzyca czy zaburzenia krążenia obwodowego. Do rozrostu kolonii grzyba może przyczynić się także:

  • nieodpowiednia dieta
  • chemioterapia
  • antybiotykoterapia
  • żywienie pozajelitowe
  • choroby nowotworowe
  • nieodpowiednia higiena

Objawy choroby zależą w dużej mierze od miejsca, w którym doszło do zakażenia. W zakażeniu drożdżakowym skóry, zmiany przyjmują charakter rumieniowy z białym nalotem. Towarzyszy im świąd, pieczenie oraz łuszczenie się skóry.  Okolice występowania to głownie miejsca wilgotne i nieprzewiewne, takie jak pachwiny czy fałdy skóry. Ważna jest odpowiednia higiena seniora, tak, by zapobiec nadmiernemu poceniu oraz zwracać uwagę na dokładnie osuszanie po kąpieli przestrzeni narażonych na zakażenie.

 4. Brodawka łojotokowa

Brodawka łojotokowa jest genetyczną zmianą nowotworową występującą głownie w okolicach tułowia i skórze twarzy. Charakteryzuje się okrągłymi, wypukłymi naroślami barwy jasnobrązowej lub w kolorze skóry. Wraz z postępem zmiany skórnej nabierają brunatnego koloru. Nie towarzyszą im dolegliwości bólowe. Wskazana jest obserwacja takiej zmiany skórnej. Kontakt ze specjalistą jest wskazany w wypadku krwawienia, nagłego rozrostu lub dolegliwości bólowych.

   5. Owrzodzenie żylne podudzi

Owrzodzenie podudzi występuje u osób starszych cierpiących na zaburzenia krążenia żylnego. W pierwszym etapie pojawienia się owrzodzeń skóra seniora może stać się cienka i błyszcząca, a na jej powierzchni można będzie zauważyć przebarwienia.  Zastój w krążeniu powoduje obrzęk, a w zmienionej chorobowo skórze dochodzi do owrzodzeń. Powstała rana nie wykazuje tendencji do gojenia się. Umiejscowiona jest najczęściej na wewnętrznej powierzchni podudzia. Owrzodzenie można wyleczyć za pomocą farmakoterapii lub, w przypadku poważniejszych zmian, operacyjnie. Owrzodzenie żylne to problem uciążliwy dla pacjentów. Wiąże się bowiem z problemami z chodzeniem, dolegliwościami bólowymi, a także w wysiękami o nieprzyjemnym zapachu.

6. Grzybica

Seniorzy szczególnie narażeni są na zakażenia grzybicze z uwagi na częste problemy z krążeniem, cukrzycę, niedobory witaminowe czy farmakoterapię. Towarzyszy jej wyraźne sączenie, pieczenie oraz swędzenie, a w zaawansowanym etapie ogniska zapalne z wykwitami rumieniowymi, pęcherzykami oraz krostami. Objawy grzybicy są jednak niespecyficzne i przypominać mogą inne jednostki chorobowe, dlatego przy zauważeniu pierwszych objawów warto skorzystać z badań dodatkowych.

W leczeniu stosowane są leki przeciwgrzybicze, warto mieć jednak na uwadze, że leczenie grzybicy to proces długotrwały, a choroba podatna jest na nawroty.

7. Róża

Pojawiający się na skórze rumień i obrzęk może świadczyć o ostrym stanie zapalnym skóry i tkanki podskórnej, zwanym różą. Jej przebieg jest gwałtowny. Do objawów należą:

  • zmiany skórne na twarzy lub podudziu

Skóra jest żywoczerwona, błyszcząca, obrzęknięta i bolesna. Posiada widoczne odgraniczenie od skóry zdrowej

  • wysoka temperatura ciała
  • dreszcze
  • powiększone węzły chłonne

Czynniki wpływające na zachorowanie to przede wszystkim:

  • cukrzyca
  • zakrzepica żył głębokich
  • owrzodzenia żylakowe podudzi
  • grzybica stóp
  • nieodpowiednia higiena
  • stan po operacji żylaków

Róża wymaga diagnostyki lekarskiej w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia.

8. Odleżyny

Odleżyny to inaczej martwica tkanek. Objawiają się trudno gojącymi się, otwartymi ranami. W jej obrębie często tworzy się stan zapalny. Narażone na nie są głownie osoby starsze, które są leżące lub mające problem z poruszaniem się.  Powstają na skutek ucisku na naczynia tętnicze i żylne, co powoduje miejscowe niedokrwienie i martwicę tkanek. Ich leczenie jest procesem bardzo trudnym, dlatego ważne jest wdrożenie profilaktyki przeciwodleżynowej. W grupie ryzyka odleżynowego znajdują się osoby, które mają trudność z wypróżnianiem się. Zanieczyszczona i wilgotna skóra narażona jest na powstawanie ran. Osoby po 70. roku życia tworzą się dwa razy częściej. Powstawaniu odleżyn sprzyja nieodpowiednia bielizna, niewłaściwa higiena, a nawet nierówności na pościeli u osób leżących.

W opiece nad osobami starszymi najważniejsza jest właściwa pielęgnacja i opieka nad pacjentem. Warto obserwować ciało i zachowanie seniora, by w porę wychwycić niepokojące sygnały i udzielić odpowiedniej pomocy.