Praca opiekunki lub opiekuna/opiekunki osób starszych, seniorów w Niemczech nie należy do najłatwiejszych. Problem może stanowić bariera językowa (jeśli ktoś nie zna języka lub zna go w niewielkim stopniu), jednak nie jest on największy. Opieka polega oczywiście również na rozmowie, ale przede wszystkim na szeroko pojętej opiece: przygotowywaniem i podawaniem posiłków, asekuracji przy toalecie czy innych czynnościach higienicznych. Nie zmienia to jednak faktu, że bardzo ważnym aspektem tej pracy jest również aktywność fizyczna, którą trzeba seniorom stosownie do ich możliwości zapewnić. Jedną z takich czynności jest praca w ogrodzie. Jakie korzyści niesie seniorom? Czego wymaga od opiekunek i opiekunów?

Od początku: czym jest praca w ogrodzie z seniorem?

Ogród dla wielu ludzi stanowi coś, bez czego nie wyobrażają sobie życia w domu z miejscem na zieleń czy z działką, gdzie mogą go uprawiać. Ogród to kwiaty, przeróżne gatunki roślin, niewielkie drzewka i krzewy, czy nawet drzewka owocowe i inne gatunki drzew. Utrzymanie ogrodu w pięknym stanie wymaga nieco pracy, ale dla seniora owa praca może stanowić nie tyle wyzwanie, ile sposób na aktywne spędzanie czasu. Przebywanie w otoczeniu zieleni, natury, nawet jeśli nie jest ona lasem, górami czy spacerem po polnych łąkach, a obecnością w ogrodzie, niesie ze sobą szereg pozytywnych konsekwencji, zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego seniorów.

Przebywanie i praca o umiarkowanej intensywności w ogrodzie to czas relaksu, chwila na kontemplację, obserwowanie wzrostu tych roślin, które się zasiało, opieka nad nimi, poczucie możliwości kontroli nad otoczeniem. Te wszystkie aspekty nie mogą zostać pominięte, dlatego warto pracować w ogrodzie z seniorem, który znajduje się pod opieką opiekunki lub opiekuna. Wbrew pozorom język niemiecki nie jest tu tak istotny, jak same czynności, które wykonuje się w ogrodzie. Bariera językowa nie stanowi więc większej przeszkody, bo ogród uprawia się mniej więcej tak samo pod każdą szerokością geograficzną. Jest to więc sposób na zawiązanie pozytywnej relacji między seniorem/seniorką a ich opiekunami.

Jakie jeszcze korzyści niesie praca z seniorem w ogrodzie?

Praca w ogrodzie i jej wpływ na zdrowie i samopoczucie seniorów

Wiele badań naukowych dowodzi, że senior, który jest zaangażowany w pracę i opiekę nad ogrodem lub działce (w Niemczech jednak są to zazwyczaj ogrody przydomowe, działki są bardzo rzadko spotykane, bo to typowo polska cecha), staje się zdecydowanie bardziej pozytywnie nastawiony do świata. Taka praca wpływa również na kondycję fizyczną osoby starszej, poprawia krążenie, przynosi radość z życia, dodaje energii i jest świetną okazją na wyjście z domu. Nawet jeśli to tylko niewielka odległość, aktywność fizyczna, ruch, spacer – to zawsze świetny wybór aktywności rekreacyjnej, gdy chodzi o elementy opieki nad seniorem.

Należy również wspomnieć, że praca w ogrodzie ma zbawienny wpływ na kości, bo zwiększa ich gęstość w znacznym stopniu. Owa cecha niestety maleje z wiekiem, więc praca w ogrodzie pomaga zahamować ten proces i zapobiegać przed rozwojem lub pogłębianiem się choroby łamliwych kości – osteoporozą. Praca w ogrodzie z seniorem należy do czynności, które wymagają użycia nieco siły własnych mięśni, dzięki czemu również narząd ruchu staje się bardziej sprawny. Silniejsze mięśnie sprawiają, że poruszanie się jest łatwiejsze. Ścięgna i więzadła stają się bardziej rozciągnięte i wytrzymałe, a ilość tkanki tłuszczowej zostaje zredukowana. Efekt? Obniżenie poziomu złego cholesterolu!

Wysiłek fizyczny w ogrodzie pozwala seniorowi na:

  • poprawę poziomu dotlenienia organizmu;
  • zwiększenie nie tylko wydolności fizycznej, ale również umysłowej, kognitywnej (poprawa pamięci i nie tylko!);
  • obniża ciśnienie tętnicze krwi, zapobiega rozwojowi poważnych chorób sercowo-naczyniowych;
  • chroni przed udarami mózgu i wylewami.

Wystarczą dwie godziny w ogrodzie, aby wszystkie wymienione wyżej korzyści pojawiły się w niedługim czasie. Należy jednak pamiętać, żeby nie przedłużać zbytnio czasu spędzonego pośród zieleni i pilnować, aby wysiłek fizyczny seniora nie był zbyt intensywny. Wysoki poziom zmęczenia nie służy utrzymywaniu dobrej kondycji, może ją niestety pogorszyć.

Ogrodnictwo podnosi jakość życia seniora, wpływa pozytywnie na jego samopoczucie, pozwala doceniać małe rzeczy i cieszyć się życiem w ogóle! Praca z seniorem w ogrodzie pozwala na zmianę otoczenia, przerwanie monotonności życia domowego, kojąco działa na umysł, redukuje poziom agresji czy zniechęcenia, a zapach posadzonych własnoręcznie przez seniora kwiatów jest nierzadko powodem do dumy i chwilą naturalnej przyjemności płynącej wprost z ziemi. W dodatku ciało wystawiane na działanie promieni słonecznych regularnie produkuje więcej witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu kostnego.

Słowem zakończenia – praca w ogrodzie z seniorem i wymagania, które stawia przed opiekunami/opiekunkami

Aby mieć ogród, trzeba planować, jak będzie wyglądał, co będzie w nim rosło. Trzeba seniorowi pomagać w tym planowaniu, umożliwiać mu skupienie się na detalach, które chciałby w ogrodzie zobaczyć, być cierpliwym i móc nieść pomoc seniorowi zawsze wtedy, kiedy będzie tego potrzebował.

Senior podziękuje nam za te wysiłki w dwójnasób, ponieważ praca w ogrodzie pozwala mu na zapomnienie o trudach starości czy tych związanych z chorobami. Należy jednak pamiętać, że pomoc nie oznacza wyręczania seniora czy seniorki w pracach ogrodowych. Musi być wspólna z przewagą czynności, które wykonuje osoba w podeszłym wieku. Tylko wtedy będzie miała sens i pozytywne skutki.