Każdy, kto decyduje się na pracę na stanowisku opiekunki osób starszych w Niemczech, musi liczyć się z licznymi wyzwaniami. Należy pamiętać o tym, że podopieczni w podeszłym wieku to nie tylko osoby słabsze fizycznie i mający problemy np. z odpowiednią koordynacją ruchową, ale także cierpiące na liczne przewlekłe choroby. Jednym z typów schorzeń, które często występują u osób starszych, są takie choroby układu pokarmowego, których efektem jest stomia. W jaki sposób należy sprawować opiekę nad podopiecznym, wobec którego przeprowadzono zabieg?

Stomia – na czym polega zabieg?

Można spotkać się z różnymi określeniami tego zabiegu. Najpopularniejsze z nich to „stoma” oraz „stomia”. Na czym polega istota tego pojęcia? W pewnym uproszczeniu stomia jest zabiegiem wykonywanym przez chirurga, który polega na „wyłonieniu” ważnego narządu, jakim jest jelito grube, przez powłoki brzuszne.

Dlaczego w ogóle przeprowadza się zabieg medyczny określany jako stomia? Powód jest prosty: jest on wykonywana w sytuacji, gdy konieczne staje się usunięcie części lub całości jelita grubego (ewentualnie pęcherza moczowego lub odbytnicy). Taki stan rzeczy może być spowodowany między innymi chorobami dotykającymi układ pokarmowy ludzkiego organizmu. Stomia jest niezbędna także wtedy, gdy istnieje groźba przedostania się pokarmu spożytego przez człowieka do jelita grubego.

Ten skomplikowany zabieg chirurgiczny jest zazwyczaj przeprowadzany niedługo po usunięciu jelita grubego.

Rodzaje stomii – tymczasowa oraz stała

Generalnie przyjmuje się, że istnieją dwa główne rodzaje zabiegu. Pierwszym z nich jest tzw. stomia tymczasowa. Jest to rozwiązanie stosowanie w lżejszych przypadkach. Stomia tymczasowa jest przeprowadzana u pacjentów, których sytuacja rokuje na zregenerowanie przewodu pokarmowego, a odbyt i odbytnica nie zostały naruszone. Opiekunki osób starszych muszą mieć na uwadze, że w przypadku podopiecznych, w stosunku do których przeprowadzono zabieg, trzeba liczyć się z tym, że z odbytu osoby chorej może wydzielać się śluz.

Innym rodzajem jest tzw. stomia stała (rodzaj ten określany jest także jako permanentna oraz definitywna). Zabieg ten jest niestety nieodwracalny i przeprowadza się go dopiero wówczas, gdy konieczne jest chirurgiczne usunięcie odbytu (wraz ze zwieraczami). W odróżnieniu od stomii tymczasowej, w efekcie tego zabiegu niemożliwe jest już odbudowanie uszkodzonego układu pokarmowego.

Opieka nad pacjentem ze stomią – obowiązki opiekunki osób starszych

Jeśli chodzi o opiekę nad osobą starszą ze stomią, to opiekunka seniora musi regularnie przeprowadzać wymianę worka stomijnego. Konieczne jest, by jeszcze przed rozpoczęciem tego zabiegu zadbać o przestrzeganie higieny. To właśnie dlatego zaleca się, by opiekunka przed rozpoczęciem zadania założyła rękawiczki ochronne. Ostrożność pomaga w uniknięciu np. zakażenia.

Stary, zużyty worek należy delikatnie odkleić w taki sposób, by otwór znalazł się na górze – zapobiegnie to wylaniu płynów. Następnym krokiem jest przemycie skóry pacjenta (ważne, by woda miała temperaturę pokojową), jej osuszenie oraz sprawdzenie, czy nie pojawiły się obrzęki, krwawienie itd. Dopiero po tych czynnościach można przystąpić do drugiej, najważniejszej części zabiegu, czyli założenia nowego worka. Należy pamiętać o tym, że podczas zakładania nowego worka trzeba postępować odwrotnie, tj. od dołu do góry.

Kiedy powinna być przeprowadzana wymiana worka stomijnego?

Osoby zainteresowane pracą w Niemczech na stanowisku opiekunki osób starszych zastanawiają się zapewne nad tym, kiedy należy wymienić worek stomijny u pacjenta? Zalecenia dotyczące tej kwestii są na szczęście jasne i klarowne: zużyty worek powinien wymieniany w momencie, gdy jest napełniony co najmniej w 2/3 swojej całkowitej objętości. Gdy zawartość worka przekroczy ten poziom, jest to znak, by niezwłocznie dokonać wymiany. W przeciwnym wypadku ryzyko uszkodzenia worka znacząco się zwiększa.

Aby zapobiec zabrudzeniu mebli, ubrań czy pościeli znajdujących się w pobliżu, dobrym rozwiązaniem jest zabezpieczenie pobliskich przedmiotów np. za pomocą folii (maty) ochronnej.

Podczas opieki nad seniorem ze stomią opiekunka powinna też zwracać uwagę na przestrzeganie zaleceń dotyczących trybu życia podopiecznych. Najważniejsze elementy to między innymi:

  • odpowiednia dieta polegająca na zmniejszeniu spożycia soli, czerwonego mięsa, olejów roślinnych, ostrych przypraw, napojów gazowanych oraz tłustych potraw,
  • unikanie tytoniu i alkoholu.

Opieka nad pacjentem ze stomią – podsumowanie

Opieka nad pacjentem ze stomią nie należy wbrew pozorom do najbardziej skomplikowanych wyzwań, jakie stoją przed opiekunką seniora w Niemczech. Aby stanąć na wysokości zadania, należy zadbać przede wszystkim o to, aby worek stomijny był wymieniany systematycznie oraz w sposób zgodny z opisanymi wyżej zaleceniami. Na szczęście, wszelkie czynności związane z pielęgnacją rany u podopiecznego to obowiązek profesjonalnych pracowników medycznych.