Opieka nad seniorem wbrew pozorom nie jest łatwym zajęciem. Osoby starsze oprócz pomocy przy wykonywaniu czynności fizycznych potrzebują także wsparcia psychicznego. Dlatego opiekun powinien posiadać odpowiednie cechy charakteru oraz predyspozycje do wykonywania tego zajęcia. Dodatkowo osoby starsze często zmagają się z wieloma chorobami i dolegliwościami, które w każdej chwili mogą się zaostrzyć, a także bardziej narażone są na upadki i urazy. Trzeba liczyć się z tym, że ich stan zdrowia może się nagle zmienić, a opiekun będzie musiał udzielić pierwszej pomocy. Jakie są zasady postępowania w razie nagłych wypadków?

Ogólne zasady udzielania pomocy seniorom

Osoba zajmująca się seniorem powinna znać jego aktualny stan zdrowia, wiedzieć jakie leki przyjmuje i na jakie choroby cierpi. Taka wiedza, w razie wypadku może być niezwykle pomocna. Dotyczy to zarówno samodzielnego udzielania pomocy, jak i przekazywania informacji służbom medycznym. Jeśli już dojdzie to nieszczęśliwego zdarzenia, to ważne jest zachowanie tzw. zimnej krwi i szybkie działanie. Należy pamiętać, że w takich sytuacjach liczy się każda minuta, a odpowiednia reakcja może uratować komuś życie. W większości przypadków konieczne będzie wezwanie specjalistycznej pomocy medycznej, dlatego osoba zajmująca się seniorem powinna wiedzieć, gdzie dzwonić w takiej sytuacji. Numer alarmowy obowiązujący w całej Europie to 112.

Pierwsza pomoc w przypadku utraty przytomności

U osób starszych często zdarzają się epizody omdlenia lub nagłej utraty przytomności. Będąc świadkiem takiego zdarzenia, trzeba w pierwszej kolejności sprawdzić, czy język poszkodowanego nie blokuje dróg oddechowych. Aby to zrobić, należy odchylić jego głowę do tyłu, a następnie unieść żuchwę. Po tej czynności opiekun powinien sprawdzić, czy senior oddycha. Jeśli tak — trzeba ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej (jeśli nie ma podejrzenia urazu kręgosłupa) i wezwać pogotowie. Natomiast, gdy poszkodowany nie oddycha, należy niezwłocznie zadzwonić pod numer alarmowy, po czym przystąpić do resuscytacji. Podczas działań ratunkowych wykonuje się naprzemiennie 30 uciśnięć klatki piersiowej oraz dwa wdechy. Należy kontynuować tę czynność do czasu przyjazdu służb medycznych.

Jak pomóc seniorowi podczas zadławienia?

Zadławienie również bardzo często zdarza się u osób starszych. Może być spowodowane kawałkami pożywienia, śliną czy treścią żołądkową. Wbrew pozorom jest to bardzo poważna sytuacja, które może doprowadzić nawet do śmierci. W pierwszej kolejności należy poprosić seniora, aby kilka razy zakaszlał. W niektórych przypadkach takie działanie skutkuje. Jednak jeśli nie przyniosło ono rezultatów, to należy przystąpić do czynności ratunkowych. Opiekun powinien stanąć z tyłu za osobą poszkodowaną, pochylić ją w przód tak, aby głowa znajdowała się poniżej tułowia (jednocześnie należy przytrzymywać seniora w pasie), a następnie wykonać 5 uderzeń otwartą dłonią w przestrzeń między łopatkami (uderzenia powinny być skierowane ku górze). Jeśli takie postępowanie nie przyniosło rezultatów, należy stanąć za poszkodowanym, objąć go w połowie odległości między mostkiem a pępkiem (jedna dłoń zwinięta w pięść, a druga podtrzymuje) i wykonać 5 szybkich ucisków ku górze.

Jeśli wszystkie te działania nie spowodują usunięcia ciała obcego, a senior straci przytomność, to należy wezwać pogotowie i przystąpić do resuscytacji. Przy czym trzeba pamiętać, że po każdych 30 uciśnięciach klatki konieczne jest kontrolowanie jamy ustnej i sprawdzanie, czy ciało obce jest widoczne.

Udzielanie pomocy w przypadku złamań

Seniorzy niestety nie są już tak sprawni, jak osoby młodsze. Dlatego zachowanie równowagi jest dla nich znacznie trudniejsze, zwłaszcza w takich sytuacjach jak na przykład wejście po schodach, czy spacer po śliskiej nawierzchni. Trzeba liczyć się z tym, że może zdarzyć się nagły upadek, czego efektem będzie złamanie kończyn górnych lub dolnych. Tutaj również ważna jest reakcja i pierwsza pomoc opiekuna. Absolutnie nie wolno próbować ruszać uszkodzoną ręką czy nogą ani próbować jej samodzielnie nastawiać. Przy podejrzeniu złamania kości, należy unieruchomić miejsce urazu oraz dwa sąsiadujące stawy. Po tej czynności opiekun powinien wezwać pogotowie oraz przykryć seniora kocem lub kurtką, aby nie doprowadzić do utraty ciepła. Trzeba również pamiętać, że nie wolno podawać osobie poszkodowanej jedzenia, ani picia. Może to spowodować utrudnienie przy ewentualnym znieczuleniu.

Jak zatamować krwotok?

Przy upadku może dojść także do różnego rodzaju krwotoków. W takich sytuacjach najważniejsze jest zatamowanie krwi i uciskanie rany. Wszystkie czynności powinno się wykonywać w rękawiczkach i z użyciem specjalnych opatrunków jałowych. Jednak nieszczęśliwy wypadek może zdarzyć się w miejscu, gdzie nie ma dostępu do profesjonalnego sprzętu. W takim przypadku do zatamowania krwotoku należy użyć części garderoby lub innego materiału. Należy pamiętać, że ucisk musi być na tyle silny, aby zatrzymał lecącą krew. Po udzieleniu wstępnej pomocy i zatamowaniu krwotoku należy niezwłocznie wezwać pogotowie medyczne.

Uwaga! Należy pamiętać, że metody pierwszej pomocy mogą się zmieniać.

Najlepiej systematycznie przechodzić kursy pierwszej pomocy. Artykuł ma za zadanie tylko wzmożenie ciekawości w tym zakresie i nie jest instrukcją postępowania.