Odleżyny to jedno z najczęściej spotykanych powikłań spowodowanych unieruchomieniem. Mimo pojawienia się technik i terapii mających na celu ich przeciwdziałanie, nadal ich leczenie zależy od szybkości oceny i wdrożenia działań leczniczych.

Odleżyny jako skutek unieruchomienia osoby chorej stanowi dla niej źródło bólu. Oznacza niekiedy nadprogramową hospitalizację i konieczność zastosowania dodatkowych środków terapeutycznych. Warto pamiętać o tym, że nawet mimo systematycznej pielęgnacji, odleżyny na ciele pacjenta mogą pojawić się w ciągu doby, a w kolejnych -znacznie pogłębić. Stan chorobowy może zostać przerwany jedynie poprzez rozpoczęcia leczenia.

Ocena stopnia zaawansowania odleżyn

Jedną z technik dopasowania leczenia odleżyn jest ich ocena za pomocą tak zwanej skali Torrence`a. Zakłada ona pięć stopni zaawansowania zmian na skórze. W pierwszym etapie skóra jest lekko zaczerwieniona, ucisk tego miejsca powoduje jego blednięcie, co wskazuje na to, że krążenie w nim zostało zakłócone.

Etap drugi to nieblednące zaczerwienienie, czyli takie, które utrzymuje się pomimo pojawienia się nacisku. Wskazuje to na uszkodzenie mikrokrążenia, zapalenie oraz obrzęk tkanek, a także możliwość pojawienia się bólu i obrzęku.

Stopień trzeci wskazuje na uszkodzenie, które zajmuje już całą grubość skóry. Rana jest owrzodzona, a jej krawędzie wyraźnie oznaczone. W samej odleżynie pojawia się czerwona ziarnina bądź żółte elementy rozpadających się tkanek. Taki stan powoduje duży ból.

Stopień czwarty i piaty to odleżyny, którym towarzyszy martwica: początkowo tkanki tłuszczowej, a w późniejszym czasie również powięzi i mięśni, stawów oraz kości. Taki stan prowadzi do ogólnego zakażenia całego organizmu.

Opatrunek

Wybór odpowiedniego typu opatrunku ma kluczowe znaczenie w przypadku odleżyn, ponieważ jego zadaniem jest utrzymanie wilgotnego środowiska rany, a w przypadku kiedy wysięk z niej jest znaczny - również wchłaniać jego nadmiar. Co bardzo ważne, opatrunek chroni zainfekowane miejsce przed drobnoustrojami i wspiera wymianę gazową. Jest hipoalergiczny i nietoksyczny.

Przy wymianie opatrunków na ranach odleżynowych warto pamiętać o tym, iż należy dokładnie zdezynfekować skórę obok rany po to, aby znacznie ograniczyć ryzyko jej zainfekowania, szczególnie jeśli znajduje się ona w bliskiej lokalizacji wydalin, na przykład przy kości ogonowej. Jego wielkość powinna być dopasowana w ten sposób, aby był on o 1-2 cm szerszy niż rana.