Zasłabnięcia osób starszych - prewencja i profilaktyka, czyli jak zachować się w przypadku omdlenia.

Omdlenia w podeszłym wieku są niestety nieuniknionym i częstym zjawiskiem, które bezpośrednio ma związek z niedotlenieniem mózgu na wskutek słabego przepływu krwi. Jest to niebezpieczne dla osoby starszej głównie z powodu ryzyka upadku, który skutkować może złamaniami i dotkliwymi obrażeniami. Jak zachować się w momencie wystąpienia omdlenia u podopiecznego w podeszłym wieku, i na co zwracać szczególną uwagę?

Różnica między omdleniem a zasłabnięciem

By trafnie określić to, w jakim stanie znajduje się nasz podopieczny, i czy uległ właśnie omdleniu lub zasłabnięciu, należy znać różnicę miedzy tymi dwoma zjawiskami. Zasłabnięcie to stan znacznego osłabienia, w którym osoba starsza wciąż ma kontakt z otoczeniem (zwykłe niepełny), jednak opadła z sił i stanowi to moment tuż przed omdleniem. Odpowiednia reakcja w takiej sytuacji może uchronić podopiecznego od całkowitego omdlenia. Samo omdlenie natomiast cechuje się krótkotrwałą utratą przytomności, które z kolei skutkuje rozluźnieniem mięśni i upadkiem, jeżeli człowiek mdlejący właśnie stał. W obu przypadkach bardzo ważna jest szybka reakcja opiekunki, która powinna potrafić rozpoznać pierwsze objawy zasłabnięcia i omdlenia, a także podjąć odpowiednie kroki.

Przyczyny omdleń u osób starszych

Najczęstszą przyczyną zarówno omdlenia jak i zasłabnięcia jest brak odpowiedniego dotlenienia mózgu na wskutek osłabionego przepływu krwi. Jest to dość powszechne zjawisko występujące u  osób starszych, których układy nie działają już tak sprawnie jak w młodości. Powodem omdlenia lub zasłabnięcia może być również spadek poziomu cukru we krwi, odwodnienie lub spadek ciśnienia u podopiecznego, który może zacząć skarżyć się na zawroty głowy, duszności, a zaobserwować można również widocznie bledszą skórę twarzy oraz wystąpienie potu na skórze. Podopieczny może również uskarżać się na zaburzenie widzenia i brak możliwości utrzymania równowagi na wskutek zawrotów głowy. Co robić w takiej sytuacji?

Pierwsza pomoc w przypadku omdlenia i zasłabnięcia

Mimo, że zwykle zasłabnięcie i omdlenie jest dość krótkim zjawiskiem które ustępuje w momencie odpowiedniego działania, to jednak dla osób starszych może być niebezpieczne i skutkować dotkliwymi obrażeniami, jeżeli zdarzy się to w trakcie chodzenia czy stania. Pierwszą i podstawową czynnościach w przypadku wystąpienia powyżej opisanych objawów jest ułożenie podopiecznego w pozycji pół siedzącej, z uniesieniem nóg do góry. Można posłużyć się do tego np. krzesłem z poduszką, która wygodnie utrzyma nogi w pożądanej pozycji. Trzeba również zadbać o to, by przyjęta pozycja przez podopiecznego zabezpieczała głowę, a także była dla niego komfortowa. Warto rozpiąć kilka guzików bluzki czy koszuli przy szyi, by umożliwić bezproblemowe oddychanie, a następnie uchylić okno, by podopieczny miał dostęp do świeżego powietrza, jeżeli sytuacja wydarzyła się w mieszkaniu czy domu. Można również podać szklankę chłodnej wody do picia, jeżeli podopieczny dochodzi już do siebie po omdleniu. Taka sytuacja zwykle trwa nie dłużej niż kilka minut, jednak warto poinformować rodzinę o zajściu, dokładnie opisując sytuację. Dobrym rozwiązaniem jest także sprawdzenie ciśnienia krwi u podopiecznego, by upewnić się, że sytuacja wraca do normy. Dla pewności, że podopiecznemu nic nie grozi przydatna może być również konsultacja z lekarzem, jeżeli zasłabnięcie zdarza się często. Warto dodać, że w niektórych przypadkach chorób, np. cukrzycy, omdlenie może świadczyć o spadku cukru we krwi, i wówczas konieczne jest podanie odpowiednich leków.

Jak minimalizować ryzyko omdlenia?

Dla osób starszych niezwykle istotne jest odpowiednie odżywianie, higiena snu oraz przyjmowanie zalecanych leków. Aktywność fizyczna np. dłuższe spacery są bardzo dobrym sposobem na dotlenienie organizmu oraz utrzymanie sprawności, co również ma ogromne znaczenie dla osób w podeszłym wieku. Niektóre występujące choroby z którymi mogą borykać się podopieczni często wywołują omdlenie czy zasłabnięcie, i jest to niestety nieuniknione. Jednak w takich sytuacjach trzeba bezwzględnie zadbać o bezpieczeństwo poszkodowanego, ponieważ brak reakcji w skrajnych przypadkach może prowadzić do konieczności hospitalizacji i poważnych powikłań. Częste wietrzenie pomieszczeń w których na co dzień przebywa podopieczny jest dla niego bardzo korzystne, i zmniejsza ryzyko wystąpienia omdlenia czy zasłabnięcia. Dodatkowo warto zadbać o pożywne i pełnowartościowe posiłki, które dostarczą niezbędnych składników odżywczych do organizmu podopiecznego, a także zachęcać do picia wody, by uniknąć odwodnienia. Opiekunka powinna asystować podopiecznemu w codziennych czynnościach, a także towarzyszyć podczas poruszania się – jeżeli zauważy ona niepokojące objawy, powinna jak najszybciej zastosować powyżej opisane kroki, a także powiadomić rodzinę osoby starszej o incydencie. Kontrolna wizyta u lekarza nie zawsze jest koniecznością, jednak w przypadku osób w podeszłym wieku nie warto ryzykować, i lepiej jest zasięgnąć specjalistycznej porady.