Ergoterapia - co warto o niej wiedzieć?

Ergoterapia łączy w sobie pracę i rekreację. Skutecznie poprawia umiejętności manualne i społeczne, a jednocześnie gwarantuje poprawę samopoczucia i wzmacnia samoocenę osoby niepełnosprawnej lub wycofanej z życia społecznego. Jako forma psychoterapii połączonej z rehabilitacją ruchową, ergoterapia wyróżnia się naprawdę wysoką skutecznością. Co więcej przynosi uczucie odprężenia i po prostu daje przyjemność. Nic dziwnego, że pacjenci naprawdę ją lubią.

Na czym polega ergoterapia?

Słowo ergoterapia pochodzi od greckiego “ergo” oznaczającego w wolnym tłumaczeniu praca lub po prostu działanie. Właśnie dlatego bywa często określana jako “terapia za pomocą pracy”. To właśnie pierwotne założenia ergoterapii, której nadrzędnym celem było przysposobienie osób niepełnosprawnych do funkcjonowania w społeczeństwie dzięki wykonywaniu określonych prac zawodowych.

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, przez ergoterapię rozumiemy działania służące podtrzymaniu zdrowia psychicznego pacjenta i jego dobrego samopoczucia.

Jako formy terapii stosuje się różnorodne zajęcia, do których można zaliczyć zarówno pracę, jak i aktywności o charakterze typowo rekreacyjnym, w tym:

• zgłębianie rzemiosła,
• gry zespołowe,
• choreoterapia,
• kinezyterapia.

U kogo sprawdzi się ergoterapia?

Rehabilitację w formie ergoterapii stosuje się zazwyczaj w przypadku osób niepełnosprawnych fizycznie lub umysłowo. Nie stanowią oni jednak jedynej grupy, do której skierowana jest ta interesująca metoda leczenia.

Aktywizacja za pomocą właściwie ukierunkowanych działań sprawdzi się również u osób w pełni sprawnych, które jednak wykazują brak chęci lub motywacji do rozwoju bądź też mają trudności z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi lub podjęciem nowej pracy.

Z ergoterapii może zatem skorzystać praktycznie każdy, kto nie radzi sobie w sytuacjach życiowych lub czuje się niepewny siebie lub wręcz nieszczęśliwy. Dzięki właściwie dobranym aktywnościom, rehabilitacja w takiej formie może stać się dla pacjenta doskonałą okazją do pracy nad sobą i inspiracją do zmian na lepsze.

Metody ergoterapii

Istnieje wiele zróżnicowanych technik ergoterapii zależnych między innymi od stawianych celów i aktualnych możliwości pacjenta.

Ergoterapia rozumiana jest jednak zazwyczaj jako wykonywanie różnych prac manualnych. Część z nich służy opanowaniu pewnych umiejętności praktycznych, a pozostałe stanowią tylko pretekst do nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi lub budowania podstaw dla poczucia własnej wartości.

Najpopularniejsze działania ergoterapeutyczne to:

• ćwiczenia z zakresu codziennych czynności, takich jak higiena osobista, sprzątanie i gotowanie w celu poprawy sprawności psychoruchowej;
• trening zdolności manualnych i praktyczne warsztaty rozwijające umiejętności w zakresie krawiectwa, stolarstwa, ogrodnictwa czy pracy na komputerze w celu aktywizacji zawodowej;
• trening sprawności intelektualnej mający na celu poszerzanie zainteresowań lub znalezienie inspirującego hobby (malarstwo, ceramika, itp.);
• zajęcia zespołowe (śpiew chóralny, taniec towarzyski, gry towarzyskie), które ułatwiają budowanie relacji międzyludzkich.

Ergoterapia w codziennej praktyce z podopiecznym

Ergoterapia w praktyce polega na wspieraniu seniora w podejmowaniu różnorodnych aktywności, a co za tym idzie umożliwienie mu czynnego udziału w życiu codziennym.

Jednym z podstawowych założeń ergoterapii jest nauka samowystarczalności i samodzielności. Zadaniem opiekunki jest wsparcie podopiecznego w radzeniu sobie z codziennymi czynnościami, do których należy między innymi:

• ubieranie się,
• mycie twarzy i zębów,
• trzymanie sztućców czy też szklanki z herbatą.

Jeśli stan seniora na to pozwala, warto go zachęcać do udziału w codziennych pracach takich jak krojenie chleba, obieranie warzyw i owoców, lepienie pierogów czy nawet wykrawanie ciasteczek. To bardzo skuteczne i jednocześnie proste metody aktywizacji , również w przypadku osób, które są niechętne do nawiązania jakiejkolwiek współpracy. Regularne wykonywanie takich drobnych czynności wzmacnia poczucie integracji z własnym otoczeniem i pomaga wyćwiczyć sprawność motoryczną, która wpływa także na wszelkie procesy intelektualne i stanowi fantastyczną gimnastykę dla osób cierpiących na schorzenia o podłożu reumatycznym.

Jakie dodatkowe zajęcia w ramach ergoterapii może wykonywać opiekunka wspólnie ze swoim podopiecznym?

• zwijanie kłębka wełny,
• zabawy z papierem (zgniatanie papieru, wykonywanie wycinanek itp.),
• oglądanie filmów lub transmisji imprez sportowych,
• czytanie na głos książek lub prasy,
• gra w wymianę słów w różnych językach,
• śpiewanie wesołych piosenek,
• robienie kalendarza adwentowego,
• spacery,
• nieforsowne zakupy,
• opowiadanie historii z życia podopiecznego,
• prowadzenie planu tygodniowego lub miesięcznego na bazie kalendarza, terminarza bądź terminarza własnego pomysłu.

Rola opiekunki polega na pokazywaniu sposobu wykonywania tych czynności tak, aby były jak najprostsze. Dzięki temu senior może się czuć bardziej samodzielny. Warto również uwzględniać indywidualne potrzeby podopiecznych i koniecznie brać pod uwagę rodzaj jego niepełnosprawności podczas wybierania konkretnych działań aktywizujących.