Czy warto ryzykować podejmując pracę „na czarno” opiekun osób starszych.

Coroczne koszty opieki nad osobami starszymi na terenie samych Niemiec osiągają wartość ponad 1 miliarda euro rocznie. Niestety, sytuacja stale się pogarsza – wszystko z uwagi na fakt, iż niemieckie społeczeństwo należy do społeczeństwa starzejącego się. Oznacza to, że potrzebują oni nie tylko pomocy lokalnej, ale też tej pochodzącej z zewnątrz. Federalny Urząd Statystyczny wskazuje, że tylko w latach 2009-2010 liczba osób potrzebujących wsparcia od państwa wzrosła aż o 5%. Już teraz szacują, że w 2050 roku liczba osób wymagających opieki może przekroczyć nawet 4 mln, co oznacza, że co 15 Niemiec będzie wymagał dozoru innej osoby.

Praca na czarno – dlaczego jest tak popularna?

Gdy kilkanaście lat temu niemiecki rynek pracy został otwarty dla pracowników innych krajów, nastąpiła ogromna fala wyjazdów Polaków. Wielu z nich wybrało nielegalne zatrudnienie tzw. pracę na czarno. Niemiecki rząd regularnie walczy ze zwiększającą się ilością nielegalnie pracujących obcokrajowców, jednak ich liczba nadal jest zatrważająco wysoka. FUS szacuje, że może ich być nawet kilkaset tysięcy.

Skąd tak ogromna popularność tego zakazanego procederu? Redakcja portalu Arbeitlandia.eu przeprowadziła anonimowe badanie, podczas którego zebrała kilkaset opinii. Zgodnie z uzyskanymi odpowiedziami, najczęstszym powodem wybrania nielegalnego zatrudnienia była możliwość odebrania prawa do emerytury oraz nieprzedłużenia renty po wykazaniu osiąganych zarobków. Wiele osób obawia się również problemów z komornikiem czy spłatą zadłużeń. Kolejną grupą osób stawiających na świadczenie usług opieki nad osobami starszymi bez zawarcia umowy o pracę, są osoby obawiające się utraty zasiłków, alimentów czy też stypendiów. Część osób nie podała również powodów, zasłaniając się osobistymi względami.

Czy takie zachowanie jest prawidłowe? Niestety nie. Wiele osób pracując na czarno jest pełna obaw, a ich praca przynosi im ciągły strach o to co będzie jutro. W podjęciu legalnego zatrudnienia nie pomaga fakt, że wiele z nich twierdzi, że znalezienie legalnego źródła zatrudnienia jest wręcz niemożliwe. Należy pamiętać, że duża część agencji pracy organizuje legalne wyjazdy do Niemiec, ale też innych krajów zagranicznych oferując atrakcyjne warunki współpracy, a także ciągłość umowy, również na wypadek śmierci osoby starszej czy innych, niespodziewanych sytuacji.

Czego najbardziej obawiają się opiekunowie osób starszych?

Opiekunowie podejmujący pracę na czarno za granicami kraju wskazują, że najbardziej obawiają się kar finansowych nakładanych przez niemiecki rząd. Zgodnie z tamtejszymi przepisami prawa w przypadku świadczenia pracy na czarno grzywna może wynieść nawet 5 tys. euro. Kolejnymi karami są zakaz pracy na terenie kraju oraz natychmiastowe wydalenie z jego terenu.
Prawdopodobieństwo wyłapania osób pracujących bez umowy o pracę jest stosunkowo wysokie, gdyż liczba kontroli regularnie wzrasta. Dodatkowo kasy chorych organizują obchody domów prywatnych osób starszych i chorych. Czynności te mają na celu zweryfikować, czy osoby sprawujące opiekę są zatrudnione legalnie, czy też nie.
Kolejna część pracowników wykonujących opiekę nad osobami starszymi obawia się, że nie uzyska wynagrodzenia za świadczone usługi, tj. że osoba ich zatrudniająca nie wywiąże się z zawartej umowy. Co istotne – boją się, że w momencie wypadku czy też zachorowania na ciężką chorobę pozostaną bez pomocy, gdyż nie mają ubezpieczenia zdrowotnego. Warto również wspomnieć, że nielegalne zatrudnienie nie daje im również pewności, że szybko i bez problemów znajdą kolejne miejsce zatrudnienia po ewentualnej śmierci podopiecznego.

Wszystkie osoby zatrudnione w omawiany sposób wskazują jednak jeden, istotny plus takiej sytuacji – uzyskują znacznie lepsze warunki pracy. Czy zyski w tej sytuacji, są warte akceptacji tak wysokiego ryzyka?

Praca na czarno to ogromne przestępstwo

Jak już wspomniano, nielegalna praca w Niemczech jest poważnym przestępstwem. W tym obszarze tj. w szarej strefie dochodzi do wielu innych wykroczeń, do których można zaliczyć stręczycielstwo, a nawet handel ludźmi. Z uwagi na tak ogromną skalę działania, niemiecki rząd wprowadza coraz to ostrzejsze rozwiązania. Stąd też kary dla osób dopuszczających się tego czynu są znacznie wyższe niż osiągane zarobki – jak już wspomniano, mogą one sięgnąć nawet 5 tys. euro.

Dlaczego warto pracować legalnie?

Agencje pracy organizują opiekunom osób starszych legalne zatrudnienie. Daje im to przede wszystkim możliwość spokojnego i komfortowego wypełniania obowiązków wynikających z zawartej umowy, bez poczucia zagrożenia co przyniesie jutro. Pracownicy mają także pełen dostęp do świadczeń medycznych, ale też późniejszych emerytalnych, gdyż mają odprowadzane wszelkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Wbrew panującemu przekonaniu – wynagrodzenie tych osób nie jest niższe, wręcz przeciwnie – kształtuje się na podobnym poziomie. Dodatkowo, agencje zajmujące się organizacją wyjazdów proponują również różne inne formy doszkalania pracowników, nie tylko w zakresie sprawowania opieki nad osobami chorymi i w podeszłym wieku, ale też poprawiania znajomości języków obcych.